Krowy mleczne
PASZE STOSOWANE W ŻYWIENIU BYDŁA
PASZE OBJĘTOŚCIOWO SOCZYSTE
Zielonki
Zielone pasze mogą być skarmiane w postaci świeżej lub konserwowej (kiszonki, siano).
Świeże zielonki (zielonka pastwiskowa, z upraw polowych – zboża, lucerna, kukurydza, koniczyna, seradela, mieszanki traw, liście buraków) zawierają 80-90 % wody, 1,5-4 % białka, węglowodany i związki mineralne. Dzienna dawka zielonki powinna wynosić ok. 10 % masy ciała dorosłego zwierzęcia, jednak konieczne jest uzupełnianie tej dawki pokarmowej paszami węglowodanowymi.
Kiszonki
Skarmianie kiszonką to sposób na przedłużenie letniego żywienia bydła. Jest to pasza soczysta powstająca w wyniku fermentacji naturalnej lub chemicznej (poprzez dodanie specjalnego preparatu powodującego przedłużenie przydatności do spożycia i trwałości produktu). Przebieg prawidłowej fermentacji w kiszonkach wymaga silnego ugniecenia masy w celu zapewnienia beztlenowych warunków. Dodatkowy czynnik wpływający na łatwe zakiszenie to ilość zawieranego przez rośliny cukru. Im jest go więcej, tym zakiszenie przebiega łatwiej. Do niekiszących się roślin zaliczamy pokrzywę, lucernę, seradelę, soje, łodygi dyni i pomidorów. Najbardziej wysokowartościową kiszonką jest sianokiszonka (z podsuszonych traw lub mieszanki traw z motylkowymi), następnie kiszonka z kukurydzy, liści buraków i słonecznika. Dzienna dawka kiszonki powinna wynosić około 8% masy ciała zwierzęcia, jeśli jest to jedyna podawana pasza, jeśli nie dawkę powinno się zmniejszyć.
Okopowe
Okopowe to pasze objętościowe soczyste, wodniste (zawierając 80-90% wody). Bogate w węglowodany (około 80%), dobrze uzupełniają w składniki energetyczne. Zawartość białka jest niska i wynosi 1-2%. To pasze smaczne, chętnie przez zwierzęta zjadane.
Buraki cukrowe i półcukrowe – to bardzo dobra pasza dla krów mlecznych, ponieważ ma właściwości mlekopędne. Buraki posiadają walory smakowe, przez co chętnie zjadane są przez krowy. Dzienna dawka buraków wynosić powinna 40 kg, jeśli jest jedyną przyjmowaną paszą. W przypadku gdy krowa jest karmiona jednocześnie kiszonką, wówczas ilość zmniejszyć należy nawet o 20 kg.
Surowe ziemniaki – mają właściwości tuczące, są dobrą paszą dla krów mlecznych o słabej kondycji oraz dla opasów. Karmienie zwierząt ziemniakami jako jednej paszy soczystej nie jest wskazane, ponieważ skrobia i inne cukry fermentują w żwaczu powodując schorzenia układu pokarmowego. Krowy mleczne w ciągu dnia mogą pobrać 10-15 kg surowych ziemniaków (opasy, w zależności od wieku zaleca się 10-25 kg).
Marchew czerwona – to najlepsza pasza okopowa stosowana dla buhajów, używanych do rozrodu i dla cieląt. Zawiera znaczne ilości karotenu (ok. 90 mg w 1 kg), który wpływa dodatnio na wzrost młodych zwierząt i polepsza jakość nasienia buhajów rozpłodowych.
Brukiew i rzepa – charakteryzują się niską wartością odżywczą, z uwagi na dużą zawartość wody, jednoznacznie są to jedne z najbardziej wodnistych pasz okopowych. Wadą tej paszy jest to, że krowy nią żywione, dają mleko o gorzkim smaku i przykrym zapachu.
PASZE OBJĘTOŚCIOWO SOCZYSTE POCHODZENIA PRZEMYSŁOWEGO
Są to uboczne produkty przemysłu rolno-spożywczego. Ich wadą jest to że, łatwo się psują, w związku z tym nie mogą być długo przechowywane. Należy również dbać o bezwzględną czystość koryt przy skarmianiu tą paszą, aby nie dopuścić do skwaśnienia nie wyjedzonych resztek.
Świeże młóto – to dobra pasza dla krów mlecznych, zalecana w umiarkowanych dawkach, dziennie powinna wynosić 10-15 kg; przedawkowanie może wywołać biegunki.
Melasa – bogata jest w cukier oraz składniki mineralne. Melasa posiada właściwości przeczyszczające, dlatego też zadawana powinna być w umiarkowanych ilościach. Zaleca się wcześniejsze jej rozcieńczenie z wodą i zmieszanie z plewami lub sieczką. Przewidywana dzienna dawka melasy dla krów mlecznych wynosi 1,5 kg.
Wywar ziemniaczany – jest paszą wodnistą o niskiej wartości odżywczej, jednak chętnie wyjadaną przez bydło. Dla krów mlecznych podaje się umiarkowane ilości wywaru wynoszące nie więcej niż 30 litrów dziennie, natomiast jest to najlepsza pasza dla opasów. Niewskazane jest podawanie wywaru buhajom i cielętom. Nadmierne ilości wywaru ziemniaczanego mogą działać przeczyszczająco oraz wywołać schorzenia kończyn (gruda wywarowa), u krów cielnych mogą nawet doprowadzić do poronienia.
Świeże wysłodki buraczane – powstają przy wyrobie cukru z buraków cukrowych. To pasza wodnista, ale o dużych walorach smakowych. Krowy mleczne dziennie maksymalnie mogą zjadać 30 kg, a dorosłe opasy nawet 60 kg dziennie. Nie należy karmić wilgotnymi wysłodami młodych krów, cieląt i buhajów.
PASZE OBJĘTOŚCIOWO SUCHE
Pasze objętościowe suche stosowane są w okresie jesienno-zimowym oraz okresie wczesnej wiosny.
Siano – to podstawowa pasza z tej grupy. Najbardziej naturalna w żywieniu bydła ma takie samo znaczenie jak zielonki w lecie. Dlatego odgrywa ważną rolę dostarczając energię, suchą masę, białka, karoten, składniki mineralne zapewniając poczucie sytości. Dobre siano charakteryzuję się jasnozieloną barwą oraz przyjemnym i aromatycznym zapachem. Dzienna dawka siana przeważnie wynosi 2-4 kg na krowę, lecz może nawet wynosić ponad 10 kg.
Słoma i plewy – zazwyczaj stosowne są w celu zagęszczania pasz wodnistych (melasa, wywar).
PASZE TREŚCIWE
Pasze treściwe stanowią uzupełnienie do podstawowej dawki pokarmowej. Pasze treściwe mogą być pochodzenia roślinnego (ziarna, nasiona) i zwierzęcego (mleko, ryby). Najczęściej podawane są w postaci mieszanki złożonej z wielu składników.
Treściwe pasze są drogie, dlatego też ich wysoki udział w dawce pokarmowej będzie nieopłacalny. Wniosek z tego taki, że należy sporządzać pasze o dobrej jakości tj. np. kiszonka z traw, która pokryje 60% zapotrzebowania żywnieniowego krowy, siano 22% potrzeb, a wówczas pasze treściwe obejmą tylko 18% dawki.
